+ Видео Алмедина Шота девојчето што го победи системот, но системот сè уште не ја признава

Во време кога Црна Гора зборува за еднаквост, шанси и европски вредности, приказната на Алмедина Шота удира како студен бран – потсетувајќи нè дека постојат луѓе кои, дури и кога ќе успеат, остануваат невидливи.

Алмедина, 19-годишна девојка од ромската заедница во Беране, годинава стана првата Ромка од овој град што завршила средно училиште. Облечена во матурска тоалета, чекореше низ улиците на градот како и секоја нејзина врсничка. Но, зад таа насмевка се крие реалност далеку поразлична од онаа што ја живее просечен матурант.

Немаме помош, немаме социјално осигурување. Не работиме никаде. Понекогаш одам на работа кога ќе ме викне пријателот – за куќата, пет евра, десет. Татко ми е болен. Немаме пари дури ни за лекови

раскажува Алмедина за прилогот на ТВЦГ.

Родена во Беране, Алмедина е дете на бегалци од Косово кои во текот на 90-тите години нашле засолниште во Црна Гора. И покрај тоа што е родена и израсната тука, таа сè уште нема државјанство, нема лична карта, нема пасош. Единствениот доказ за нејзиното постоење е изводот од матичната книга на родени.

Системот не ја препознава. Не постои во базите на институциите. Поради тоа, таа не може да се вработи, да отвори сметка во банка, да аплицира за државна поддршка или да продолжи со школување. Ѝ се одземени основните права , и покрај тоа што го направила невозможното: ја завршила средната школа во услови што повеќето не би можеле ниту да ги замислат.

Семејството Шота живее во куќа без прозорци, без бојлер, без бања. Водата за капење ја загреваат во стар шпорет на дрва. Лекови се луксуз. Храна  некогаш ја има, некогаш не.

Погледнете како живееме… Сите добиваат социјално осигурување, но ние ништо. Би сакал да излезам од тука, да имам свој живот

вели Алмедина.

Нивниот дом е метафора за животот што го живеат  незаштитен, недостоен, но сонот сè уште не умира. Алмедина сака да работи, да има сопствен дом, да излезе од сиромаштијата. Но за тоа ѝ треба нешто повеќе од диплома – ѝ треба систем што ќе ѝ ја подаде раката.

Единствена вистинска поддршка добила од наставничката Валентина Пешиќ и стипендијата од Министерството за просвета. Таа борба ја довела до матурската парада, каде што првпат се почувствувала рамноправна.

Но што потоа? Без документи, без мрежа на поддршка, нејзиниот успех останува симболичен, наместо реална шанса за напредок. И тоа не е само нејзина приказна тоа е приказна на стотици „невидливи“ деца низ Балканот.

Приказната на Алмедина е повеќе од индивидуален успех. Таа е повик  до државата, до институциите, до општеството  да ја преиспита сопствената совест.

Алмедина не бара ништо повеќе од она што е загарантирано со Уставот и човековите права: достоинство, идентитет, можност. Нејзината диплома не треба да биде последна станица, туку почеток.

„Никој не заслужува да биде невидлив. А уште помалку – да биде гладен во 21. век“,