Силвија Амедовска: „ Храброста ја победи долго чуваната тајна на својот национален индентитет„

Силвија Амедовска во интервју за еден дански локален медиум изјави дека на почетокот и било многу тешко да ја изјасни својата национална припадност, поради како што вели во интервјуто „Тоа е механизам за преживување да го задржите и да ги заштитите најблиските“.

Во продолжение еве го целиот интервју:

„Денес Силвија Амедовска има храброст да признае дека е Ромка.Но, не било секогаш така.
Долго време беше тајна дека Силвија Амедовска е Ромка. Денеска таа сака Ромите да бидат признати како малцинство во Данска.

„Тоа е механизам за преживување да го задржите за да ги заштитите најблиските“, вели Силвија Амедовска за нејзиното ромско потекло.

„Силвија Амедовска мислеше дека ќе биде сосема обичен ден кога ќе дојде на работа.Но тоа утро во медиумите кружеа две сензационални стории, а разговорот стигна до сметководството каде таа работеше.
Една приказна се однесуваше на нападите врз Крудтенден и синагогата во Копенхаген, и дека тоа е извршено од лице со странско потекло. Втората приказна се однесува на ромското семејство Леваковиќ, кое е познато по присуството на членови криминалци.
Колегите на Силвија гласно ја изразија својата вознемиреност, додека таа тивко се вознемири гласно, додека таа седеше тивко сама и мислеше: „Што ако знаат кој сум јас?

Силвија Амедовска е родена и израсната во Данска, има корени од Северна Македонија и припаѓа на група од околу 5.500 Роми за кои се проценува дека живеат во Данска.
Денес, Информациите можат да кажат дека Данска е ниско рангирана во ЕУ по неколку параметри кога станува збор за обезбедување подобри услови за Ромите во земјата. Ромите се најголемото етничко малцинство во Европа и исто така едно од најмаргинализираните. Меѓу другото, ова е причината поради која ромското потекло на Силвија Амедовска беше тајна што ја носеше цел живот.
„Мајка ми секогаш ни велеше да се претставиме како да сме од Македонија. Тоа всушност беше точно, бидејќи оттаму сме. Но, ние сме и друго малцинство, друга популациска група’“.

„Гастарбајтери од Југославија

На крајот на 1960-тите, мајката на Силвија Амедовска се преселила во Данска од поранешна Југославија, поточно од делот што денес го знаеме како Северна Македонија. Нејзиниот татко – дедото на мајката на Силвија Амедовска – дојде овде како гастарбајтер неколку години порано, каде што работеше како заварувач во бродоградилиште.

Во 1976 година, родителите на Силвија Амедовска се венчале, а нејзиниот татко се преселил во Данска, по што почнал да работи како ковач. Меѓутоа, работата била привремена и тој имал планови тој и неговото семејство еден ден да се вратат во Југославија. Поради ова, шестгодишната Силвија Амедовска заедно со нејзината сестра била вратена назад во поранешна Југославија да го научи македонскиот јазик. Дома, Ромите го зборувале само ромскиот јазик. Но, нивната мајка не била среќна поради тоа и по неколку месеци девојките се вратиле во Данска. Силвија Амедовска започнала данско основно училиште, додека нејзиниот татко и понатаму инсистирал таа да го научи македонскиот јазик, поради што два пати неделно добивала часови по мајчин јазик. Во основното училиште во Вестербро во Копенхаген, таа завршила во одделение каде што уште деветмина дошле од Балканот. Овде Силвија Амедовска беше Македонка, додека нејзиниот идентитет како Ром остана скриен“.

„Како да кријам од нив дека сум Ромка? Може да се каже дека имав среќа затоа што знаев да го разбирам и зборувам македонскиот јазик. Но, порано се чувствував малку непријатно ако сум со Македонци и ме прашуваа што беше.Тогаш ќе ми се стегне стомакот и ќе си помислев: Што да кажам се плашев да не ме дознаат.
„Дури кога пораснав навистина им кажав дека сум Ромка. Нивната реакција беше речиси ништо. Тоа не им беше важно.
Планот за враќање во татковината беше продолжен, бидејќи војната во Југославија започна на почетокот на 1990-тите. Семејството реши да остане во Данска, купи куќа во Хвидоре, а таткото отвори продавница за вулканизација во Валби“.

„Три пати брендирана”

Дури и во Хвидовр, таа не го открила своето ромско потекло на семејството, а тајната останала скриена во поголемиот дел од возрасниот живот на Силвија. Но, кога нејзиниот татко починал во 2016 година, таа решила да ги истражи своите корени и да ја открие нејзината тајна.

Најсилната реакција не дојде од надворешниот свет, туку од нејзината сопствена мајка. Силвија Амедовска тогаш работеше во сметководствено биро, а најголем страв на мајка и беше да не ја избркаат од работа и да не може да се вработи во областа на сметководството и ревизијата, за која беше обучена, сега дека се знаело дека е Ромка.
„Да недостасуваше нула од сметката и да бев јас тој што проверува, тие можеби ќе помислат: Па, тоа е тој што ја земал. Тоа е првото нешто што мајка ми се плашеше дека ќе се случи, бидејќи тоа се предрасудите со кои секогаш се соочуваме, а тоа е стравот што го носиме со себе. Страшно е да се живее живот во страв. Значи, тоа е механизам за преживување да чуваме тајна за да ги заштитиме најблиските“.

„Гледајќи наназад, таа може да види дека одлуката на нејзината мајка да ја чува во тајност можеше да ја заштити од предрасуди и дискриминација.
Повеќе Роми кои живеат во Данска имаат и друго државјанство освен данско. Силвија Амедовска ги чувствува и предрасудите кои доаѓаат со статусот на странец, особено кога станува збор за верската припадност на муслиманите.
„Ние не сме само Роми. Јас всушност бев означен три пати, малку поедноставено. Првиот пат тоа се случува кога ќе се појавам и ќе видат дека сум темна боја. Потоа да дознат дека сум муслиман и Ром. Замислете како е да се живее со тие предрасуди‘“.

„Мораш да инвестираш пред да уживаш“

Како една од раширените предрасуди за Ромите, таа посочува дека луѓето често ги замислуваат Ромите во Данска како бездомници и питачи. И многу медиумски стории придонесуваат за зајакнување на тие предрасуди.
„Ова се негативни приказни за некој ромски просјак кои често се истакнуваат. Ова е сликата што ја добиваме и навистина ме растажува, бидејќи придонесува за зајакнување на тие предрасуди. Сосема се заборава дека има и луѓе од други земји. на Строгет не се само Роми. Има и луѓе од Унгарија, Романија и Бугарија“.
На прашањето што мисли за тоа што Данска е на дното на листата на ЕУ во однос на обезбедување подобри услови за Ромите кои живеат во земјава, Силвија Амедовска одговара:

„Зошто? Државите имаат проекти на невладини организации, а ние не сме ни признати како малцинство. Верувам дека оценката на ЕУ треба да биде повик до Данска да ги ревидира своите политики и пристапи кон Ромите“.
Тој нагласува дека Шведска, Норвешка и Финска за разлика од Данска ги признаваат Ромите како малцинство, а во Шведска има голема поддршка за проекти и програми кои работат со Ромите.
Таа смета дека првиот чекор за Данска е да ги признае Ромите како малцинство за да обезбеди подобрување на условите за живот и вклученост.
„Секогаш и велам на ќерка ми: „Треба да работиш напорно за да уживаш“. Но, не можете само да давате цело време, ако не ви дозволуваат да уживате“, вели Силвија Амедовска.
„Ромите се асимилираа насекаде низ светот. Ја усвоивме културата, јазикот и традициите. Сакам да имаме еднакви можности и сакам признание за нашиот придонес во општеството.

оригиналниот текст е преземен од следниот линк:

https://www.information.dk/indland/2023/08/dag-toer-silvija-amedovska-fortaelle-roma-saadan-altid-vaeret?fbclid=IwAR0Pa4HdlKf6UjI0ysY8fGeMjsBxaIiqTDbIWGiZ7G6Gq7BIAbAD13Lzsl0