Тања Васич„Децата Роми се први на листата за меѓународно посвојување„ +бунус видео на ова тема

Spread the love

Интервју со Тања Васич програмски директор на
невладината организација Иницијативата за малцинствата која ги собира Ромите низ Европа со цел да го поттикне јавното застапување за подобрување на положбата на Ромите на локално, национално, регионално и меѓународно ниво

Области на работа:

· Социјално осигурување

· Човечки права

· Политичко застапување

· Медијација

· Програми од областа на одговор во вонредни ситуации и превенција од хуманитарни катастрофи

ИНТЕРВЈУ:

Можете ли да ни дадете основни информации за проблемот со одземањето на децата Роми и нивно сместување во згрижувачки семејства во Србија и другите посткомунистички земји?

Пред повеќе од 20 години, кога почнав официјално да ги посетувам Домовите за деца без родителска грижа во Србија, забележав дека најголемиот број деца во домовите се од ромска националност. На прашањето колку вкупно деца Роми има во домовите, никој од директорите на институциите не можеше да ја каже таа информација, со официјалното образложение дека не се собираат податоци за етничката припадност. Така, иако на око беше очигледно дека околу 50% сигурно се деца Роми, таа информација беше тајна. Ова е вовед во Пандорината кутија. Работата со институциите за социјална заштита во Србија, регионот, а сега и во Австрија, а сето тоа го потврдуваат и извештаите на Европскиот ромски центар за човекови права (ERRC) дека децата Роми се презастапени во заштитата, било институционална или алтернативна. Исто така, земјите од ЕУ кои се и потписнички на Детската гаранција, околу десетина држави го истакнуваат проблемот на децата Роми во социјалната заштита во нивните национални акциски планови. Значи, тој проблем е сè уште актуелен. Иако во изминатите 20 години многу се променија во законите и практиката на социјална заштита и во Србија, во регионот и во ЕУ како целина. Направени се многу напори за деинституционализирање на социјалната заштита, за развој на вонинституционално сместување за децата во случаи на раселување од биолошки семејства. Исто така, вложени се многу труд и ресурси за да се приближи Конвенцијата за правата на детето до практиката и фундаментално да се разбере фразата „во најдобар интерес на детето“. Практиката, за жал, сè уште покажува многу недостатоци и сè што недостасува секогаш најмногу крши на најслабата алка во општеството, а тоа е сепак ромската заедница во сите европски општества.

Посебна тема е системската дискриминација и непрепознавањето на потребите на ромската заедница од страна на државниот систем во целина, а особено од системите за образование, здравство и социјална заштита. А разбирањето на сето ова дополнително се усложнува со изразениот расизам во посткомунистичките општества, и расистичката практика на тие системи. Што со текот на времето се докажува дури и на судот за човекови права во Стразбур, а се уште има многу различни случаи кои го чекаат својот ред.

Она што е важно да се разбере е концептот на згрижување. Така, згрижувањето е алтернативна мерка на заштита и подразбира децата кои треба да бидат отстранети од своето биолошко семејство поради која било од причините предвидени со Законот, да се сместат во друго – згрижувачко семејство. Згрижувачите се лиценцирани од државата за да можат да ја вршат таа работа. Постојат различни форми на згрижување, но она што е важно е дека згрижувачите не се посвоители на деца и нивната главна улога/услуга е да се грижат за децата во кризни ситуации, да им ја обезбедат „топлината на семејниот дом“, бидејќи многу студии докажаа постоење на драстични последици по психосоцијалниот развој на децата кои израснале во институционална грижа, без континуиран однос возрасен-дете.

Сепак, има и отворени прашања: недостатокот на доволен број на згрижувачки родители Роми за децата Роми, како и недостатокот на поддршка за згрижувачките родители не-Роми кои обезбедуваат згрижувачки услуги за децата Роми.

Кои се главните причини што ги наведуваат властите за одземање на децата Роми од нивните природни родители?

Во принцип, Владата не ги одзема децата по етнички критериуми, туку според законски регулирани критериуми кои се однесуваат на кризни ситуации во семејство во кое е загрозена безбедноста на детето. Врз основа на тие критериуми/ситуации, децата се одземаат од основното семејство.
Сепак, некако голем е бројот на ромски семејства кои спаѓаат во тие критериуми. Една од причините е сиромаштијата, иако во сите прописи и толкувања на Конвенцијата за правата на детето е посочено милион пати дека сиромаштијата не смее да биде причина за сместување на детето во системот на социјална заштита. Но, сиромаштијата, која често предизвикува нарушени семејни односи во сите семејства, вклучително и ромските, дефинитивно влијае на отстранувањето на децата од природните семејства.

Дали постојат конкретни фактори или околности кои се конкретно забележани во овие случаи?

Несоодветни услови за живот, живот во куќи кои се распаѓаат, родителите не работат, децата не одат редовно на училиште и секако насилство во семејството. За жал, постои една неразбирлива неправилност која не принудува да замислиме како во пракса функционираат критериумите за одземање деца. Понекогаш имаме случаи на деца кои питачат, ги гледаме редовно и државата не презема никакви мерки. И тогаш, од друга страна, имаме семејства кои како да функционираат, а децата се во заштита. Оваа недоследност во криминалот и спроведувањето на Законот многу ме загрижува, бидејќи се спуштаме на ниво на поединечни случаи и релации меѓу системот и поединецот, кои се тешко сфатливи.

Како изгледа процесот на сместување на децата Роми во згрижувачки семејства? Кои се карактеристиките на овој процес?

Процесот на сместување во згрижувачки семејства е ист за сите деца. За да бидат официјален згрижувачки родител, згрижувачките родители мора да поминат обука за системот на социјална заштита и да добијат лиценца.

Децата се сместени во семејства за кои има проценки дека овие семејства ќе се „снајдат“ со овие деца. Специјализираното згрижување се уште е во развој. Пред 18 години развив згрижување на деца Роми во рамките на ромската заедница. Има многу потенцијал за развој, но и многу предизвици.

Какви се искуствата на децата Роми во згрижувачките семејства?

Нема точен одговор. Искуствата се различни, на скала од крајно позитивни до крајно негативни. Сепак, тоа е однос кој го имитира односот помеѓу родителот и детето и сè треба да одговара карактеристики и потреби на детето и карактеристики на семејството. Колку и да се детални проценките, животот секогаш може да ја надмудри проценката.

Како децата сместени во згрижувачки семејства се даваат на меѓународно посвојување?

Центрите за социјална работа одржуваат план за заштита за секое дете во заштита. Тоа практично значи дека еден од експертите во ЦЗСР е раководител на случајот и прави план за заштита и по одредено време проверува што се сменило во односите и околностите и што треба да се направи понатаму. Во случај на трајно лишено родителско право на биолошките родители, детето може да биде кандидат за посвојување. Посвојувањето е трајна мерка на социјална заштита. Посвоителите поднеле барање до системот за социјална заштита дека сакаат да посвојат дете и со актот на посвојување стануваат законски родители на тие деца. Најчесто тоа се парови кои не можат да имаат свое биолошко потомство. На територијата на Република Србија постои национална листа на потенцијални посвоители, на годишно ниво изнесува околу 800 парови. Има и список на деца кои можат да бидат посвоени. Затоа децата кои ги исполнуваат законските услови да бидат посвоени. Сепак, има деца кои навистина не се посакувани од посвоителите. Посвоителите во Србија со задоволство посвојуваат деца со светла кожа и сини и зелени очи, здрави и без пречки во развојот. Значи, во Србија нема доволно заинтересирани посвоители за деца Роми и деца со посебни потреби. Ситуацијата е многу слична во регионот, но и во поранешните посткомунистички држави.

Дали постојат посебни предизвици или контроверзии поврзани со меѓународното посвојување на деца Роми?

Целта на системот за социјална заштита е да се определи трајна мерка за детето, односно трајно да се реши проблемот. Посвојувањето е една таква мерка. Кога во Србија нема можност за посвојување, тогаш се пристапува кон меѓународно посвојување. А бидејќи на списокот за посвојување има голем број ромски деца, а во Србија мал број посвоители кои сакаат да посвојуваат деца Роми, тогаш децата Роми се први на листата за меѓународно посвојување.

Можете ли да ни кажете нешто повеќе за работата на Националната организација на малцинствата во врска со овој проблем?

Minority Initiative е организација која е создадена во кругот на иницијатори кои се во ромското движење повеќе од 25 години, а организациите од кои доаѓаат членовите на МИ се занимаваа со различни теми и образование, здравство, вработување, но и социјални заштита. Отсекогаш сме барале системски решенија, така што оваа тема е присутна кај нас исто толку години колку што сме биле во ромското движење. Значи, нашето справување со оваа тема не е скорешно, тоа трае и подразбира конкретна експертиза. Некои од нашите членови работеа на случаи на згрижување. Некои членови се обучени како згрижувачи. Некои од нашите членови интензивно работеа на измени и на законот и на практиката во социјалната заштита. Она што е исто така важно да се напомене е дека Иницијативата за малцинствата на меѓународно ниво формираше група која работи на овие теми и МИ е организатор на настаните за време на Неделата на Ромите во Европскиот парламент на оваа тема пред три години. Еве и сега подготвуваме настани на таа тема за оваа година.

Како организацијата соработува со адвокати и други организации за да им помогне на семејствата во правните процедури?

По толку години работа во социјалната заштита од една страна, но и во заедницата од друга страна, се стекнаа многу деловни врски и со институции и со други организации.

Така, долги години имаме одлична соработка со неколку организации кои се занимаваат со човекови права, а некои од тие организации, кои вработуваат адвокати и многу често наидуваат на проблеми кои им ги презентира ромската заедница, се понудија да помогнат во правни прашања за доброволна основа.поврзани со децата во заштита. Иницијативата за малцинствата во своите редови има и млади образовани Ромки и жени, а една активистка дипломирала како административен техничар и работи на собирање документација, како и пишување барања и жалби до надлежните социјални центри. работа.

Кои се долгорочните цели на Националната малцинска организација во решавањето на овој проблем?

Minority Initiative има многу јасен план за тоа како може да се подобрат односите помеѓу системот на социјална заштита и ромската заедница, така што тоа навистина е во најдобар интерес на детето. Планот е сложен и долгорочен. Иницијативата за малцинствата соработува со различни институции и организации на национално, европско и меѓународно ниво. Иницијативата за малцинствата има свои стратешки партнери со кои соработува, имено EPHA, Eurochild и REYN, но предводи и група ромски експерти во областа на социјалната заштита.

Дали се постигнати конкретни резултати или подобрувања во состојбата на децата Роми?

Резултати се постигнати во некои поединечни случаи, но тоа е микро план, целта е да се донесат промени на ниво на јавни политики и односи меѓу ромската заедница и системот за социјална заштита. Овие промени се случуваат и на повеќе нивоа, од локално до меѓународно, има јавни дискусии за овие теми, но тоа е долгорочен процес кој бара уште поголем ангажман на самата ромска заедница.

Како заедницата реагира на напорите на Организацијата на националното малцинство? Дали има предизвици за комуникација или поддршка?

Minority Initiative има голем број примери за добра заедничка работа. Нормално, тоа е долгорочен процес, многу тежок бидејќи ги вклучува најболните односи во заедницата, а тоа се семејните односи. Предизвици има, бидејќи суштински важно е да се фати дискриминација во самата постапка за заштита, за да се случи тоа, родителите на кои им е одземено детето треба да го разберат самиот Закон. Состојбата на стрес и страв во која се наоѓаат овие родители кога им се одзема детето многу често го отежнува разбирањето на Законот и процедурите, што пак го отежнува „ловењето на грешки“ во постапката. Сепак, ова се предизвици кои во пракса се надминуваат со отворен однос на членовите на Малцинската иницијатива кон родителите кои се наоѓаат во ваква тешка ситуација.

Како Националната организација на малцинствата им помага на семејствата во законските процедури за враќање на децата кај нивните природни родители?

Сите родители кои имаат толку тешко искуство на лишување или губење на родителските права од страна на CZSR можат да ја поднесат целата своја документација до Малцинската иницијатива, а нашиот тим ќе ја подготви и достави оваа документација до Правниот тим од нашата партнерска организација, кој ќе ја разгледа сите законски можности за да се врати детето во семејството, доколку има законски основи за тоа. Она што е најважно е дека немало насилство. Случаите на докажано насилство се нешто зад кое не може да застане Иницијативата за малцинствата бидејќи е спротивно на основните принципи на правата на децата и човековите права.

Кои се планираните идни чекори на Националната организација на малцинствата во решавањето на проблемот со одземањето на на деца Роми?

Проблемот не е решен од крај. Посвојувањето е крајната мерка. Проблемот мора да се види на почеток, затоа суштината е во превентивното работење во социјалната заштита. Ова значи зајакнување на ромската заедница за да се оспособат што повеќе родители успешно да ги извршуваат своите родителски улоги, бидејќи во најдобар интерес на секое дете е да живее во својот дом со своите родители, во својата заедница. Ова е најдобро за децата Роми, затоа што децата Роми се деца како и сите други во светот, освен храна и облека, им треба училиште и покрив над главата, и многу љубов, топлина, разбирање, им треба мама и тато кои се грижат за нив и внимаваат на се. МИ е тука на страната на децата Роми и ромските семејства.

Tања Васич е магистер по психологија и програмки

директор на организацијата Малцинска иницијатива од Србија

Tanja Vasić “Romska deca su prva na listi za međunarodno usvajanje” + bonus video na ovu temu

Intervju sa Tanjom Vasić, programskim direktorom
nevladine organizacie Manjinska inicijativa koja pokriva Rome širom Evrope u cilju podsticanja javnog zalaganja za jačanje položaja Roma na lokalnom, nacionalnom, regionalnom i međunarodnom nivou.

Oblasti rada:

· Socijalna zastita

· Ljudska prava

· Politicko zagovaranje

· Medijacija

· Programi u oblasti odgovora u urgentnim situacijama i prevencija humanitarnih katastrofa

INTERVJU:

Možete li nam dati osnovne informacije o problemu oduzimanja romske dece i njihovog smeštanja u hraniteljske porodice u Srbiji i drugim postkomunističkim državama?

Pre vise od 20 godina kada sam pocela sluzbeno da obilazim Domove za decu bez roditeljskog staranja u Srbiji upalo mi je u oci da je najveci broj dece u Domovima romske nacionalnosti. Kada bih zapitala koliko je ukupno romske dece u Domovima, niko od direktora ustanova nije mogao da kaze taj podatak, pod zvanicnim obrazlozenjem da se podaci o etnicitetu ne prikupljaju. Dakle, iako je na oko bilo evidentno da je oko 50% sigurno bilo romske dece, taj podatak je bio tajna. Ovo je uvod u Pandorinu kutiju. Radeci sa institucijama socijalne zastite u Srbiji, regionu, pa evo i sada u Austriji, a to sve potvrdjuju i izvestaji Evropskog romskog centra za ljudska prava (ERRC) da je prezastupljenost romske dece u zastiti, bilo institucionalnoj, bilo alternativnoj. Takodje, drzave EU koje su ujedno i potpisnice Decje garancije, oko desetak drzava u svojim nacionalim planovima akcije isticu problem romske dece u socijalnoj zastiti. Znaci, taj problem i dalje je aktuelan. Iako se u proteklih 20 godina dosta toga promenilo i u zakonima i u praksi socijalne zastite kako u Srbiji, tako u regionu, i u EU u celini. Jako puno napora je ulozeno da se socijalna zastita deinstitucionalizuje, da se razviju vaninstitucionalni smestaji za decu u slucajevima izmestanja iz bioloskih porodica. Takodje,ulozeno je puno napora i sredstava da se Konvencija o pravima deteta priblizi praksi i da se sustinski razume sintagma „ u najboljem interesu deteta“. Praksa, nazalost, pokazuje jos mnoge manjkavosti i sve to sto nedostaje uvek se najvise prelama na najslabijoj karici u drustvu, a to je jos uvek u svim evropskim drustvima romska zajednica.

Posebna tema je sistemska diskriminacija i neprepoznavanje potreba romske zajendice od strane drzavnog sistema u celosti, a onda posebno sistema skolstva, zdravstva i socijalne zastite. I dodatno otezava razumevanje svega toga izrazit rasizam u postkomunistickim drustvima, i rasisticka praksa tih sistema. Sto se vremenom dokazuje cak i na sudu za ljudska prava u Strazburu, a jos jako puno razlicith predmeta ceka svoj red.

Ono sto je vazno razumeti je pojam hraniteljstva. Dakle, hraniteljstvo je alternativna mera zastite i podrazumeva da deca koja iz bilo kog Zakonom predvidjenim razlogom moraju biti izmestena iz bioloske porodice budu smesteni u drugu – hraniteljsku porodicu. Hranitelji su licencirani od strane drzave da mogu da se bave tim poslom. Ima razlicitih oblika hraniteljstva, ali ono sto je vazno je da hranitelji nisu usvojitelji dece i da je njihova glavna uloga/servis da cuvaju decu u situacijama krize, da im pruze „toplinu porodicnog doma“, jer su mnoge studije dokazale postojanje drasticnih posledica po psihosocijalni razvoj dece koja su odrasla u institucionalnoj zastiti, bez kontinuiranog odnosa Odrasli-dete.

Medjutim, takodje su otvorena pitanja: nedostatak dovoljnog broja romskih hranitelja za romsku decu, kao i nedostatak podrske hraniteljima ne-Romima koji pruzaju usluge hraniteljstva romskoj deci.

Koje su glavne razloge koje vlasti navode za oduzimanje romske dece od njihovih prirodnih roditelja?

Nacelno, vlast ne oduzima decu po etnickom kriterijumu, vec prema zakonski regulisanim kriterijumima koji govore o situacijama krize u jednoj porodici u kojoj sigurnost deteta biva ugrozena. Na osnovu tih kriterijuma/situacija deca se oduzimaju iz primarne porodice.

Medjutim, nekako je veliki broj romskih porodica koje upadaju u te kriterijume. Jedan od razloga jeste i siromastvo, mada je milion puta u svim pravilnicima i tumacenjima Konvencije o pravima deteta istaknuto da siromastvo ne sme da bude razlog smestaja deteta u sistem socijalne zastite. Medjutim, siromastvo koje cesto prouzrokuje poremecene porodicne odnose u svim porodicama pa i romskim definitivno utice na oduzimanje dece iz prirodnih porodica.

Postoje li specifični faktori ili okolnosti koje su posebno uočene u ovim slučajevima?

Neadekvatni uslovi zivota, zivot u kucama koje se raspadaju, roditelji ne rade, deca ne idu redovno u skolu, naravno i nasilje u porodici. Nazalost, postoji jedna nerazumljiva nepravilnost koja tera da se zamislimo kako kriterijumi za oduzimanje dece funkcionisu u praksi. Nekada imamo slucajeve dece koja prose, redovno ich vidjemoi drzava ne preduzima nikakve mere. A, onda, sa druge strane imamo porodice koje naizgled funkcionisu a, deca su u zastiti. Mene ta nedoslednost u kririjumu i sprovodjenju Zakona jako zabrinjava, jer se spustamo na nivo individualnih slucajeva i relacija izmedju sistema i pojedinca koji su tesko uhvatljivi.

Kako izgleda proces smeštanja romske dece u hraniteljske porodice? Koje su karakteristike ovog procesa?

Proces smestaja u hraniteljske porodice je isti za svu decu. Hranitelji da bi bili zvanicno hranitelji moraju da prodju obuku u sistemu socijalne zastite i da dobiju licencu. Deca se smestaju u porodice za koje postoje procene da ce se te porodice „snaci“ sa tom decom. Jos uvek je u razvoju specijalizovano hraniteljstvo. Ja sam pre 18 godina razvijala hraniteljstvo za romsku decu u okviru romske zajednice. Tu ima puno potencijala za razvoj, ali i puno izazova.

Kakva su iskustva romske dece unutar hraniteljskih porodica?

Ne postoji jedan tacan odgovor. Iskustva su razna, na skali od krajnje pozitivnih do krajnje negativnih. Ipak je to odnos koji podrazava odnos roditelja i deteta i treba uklopiti sve

karakteristike i potrebe deteta i karakteristike porodice. Kolikogod se procene vrse detaljno, zivot uvek moze da nadigra procenu.

Kako se deca koja su smeštena u hraniteljske porodice prepuštaju međunarodnom usvajanju?

Centri za socijalni rad vode plan zastite za svako dete u zastiti. To znaci, u praksi, da neko du strucnjaka u CZSR je vodja slucaja i pravi plan zastite i nakon odredjenog vremena proverava sta se u odnosima i okolnostima promenilo i sta treba ciniti dalje. U slucaju da su bioloski roditelji trajno liseni roditeljskog prava, dete moze biti kandidat za usvojenje. Usvojenje je trajna mere socijalne zastite. Usvojitelji su se prijavili sistemu socijalne zastite da zele da usvoje dete i cinom usvojenja postaju pravosnazni roditelji te dece. Najcesce su to parovi koji ne mogu da imaju svoje biolosko potomstvo. Na teritoriji Republie Srbije ima nacionalna lista potencijalnih usvojitelja, na godisnjem nivou je to oko 800 parova. Takodje, postoji i lista dece koja mogu biti usvojena. Dakle, deca kod kojih su se stekli pravni uslovi da budu usvojeni. Medjutim, postoje dece koja nisu bas trazena od strane usvojitelja. Usvojitelji u Srbiji rado usvajaju decu svetle pute i plavih i zelenih ociju, zdravu i bez smetnji u razvoju. Tako da za romsku decu i decu sa posebnim potrebama ne postoji dovoljno zainteresovanih usvojitelja u Srbiji. Vrlo slicna situacija je u regionu, ali i u bivsim postkomunistickim drzavama.

Postoje li posebni izazovi ili kontroverze vezane za međunarodno usvajanje romske dece?

Cilj sistema socijalne zastite je da odrede trajnu meru za dete, odnosno da trajno rese problem. Usvojenje je jedna takva mera. Kada ne postoji mogucnost usvojenja u Srbiji, onda se pristupa medjunarodnom usvojenju. I posto je veliki broj romske dece na listi za usvojenje, a mali broj usvojitelja u Srbiji koji zele romsku decu da usvoje, onda su romska deca prva na listi za medjunarodno usvojenje.

Možete li nam reći nešto više o radu Nacionalne manjinske organizacije u vezi s ovim problemom?

Manjinska inicijativa je organizacija koja je nastala u krugu pokretaca koji su preko 25 godina u romskom pokretu, i organizacije iz kojih poticu clanovi MI su se bavile razlicitim temama i obrazovanjem, zdrvatsvom, zaposljavanjem, ali i socijalnom zastitom. TRazili smo uvek sistemska resenja, tako da je ova tema kod nas prisutna isti onaj broj godina koliko smo u romskom pokretu. Znaci nase bavljenje ovom temom nije od skora, ono traje i podrazmeva jednu specificnu ekspertizu. Neki nasi clanovi su radili na slucajevima hraniteljstva. Neki clanovi su prosli obuku za hranitelje. Neki nasi clanovi su intenzivno radili na izmenama i zakona i prakse u socijalnoj zastiti. Ono sto je takodje vazno napomenuti je da je Manjinska inicijativa na medjunarodnom nivou pokrenula jednu grupu koja radi na ovim temama i MI je organizator, vec tri godine unazad, dogadjaja u toku Romske nedelje u Evropskom parlamentu na ovu temu. Evo i sada priprema dogadja na tu temu za ovu godinu.

Kako organizacija sarađuje sa pravnicima i drugim organizacijama kako bi pomogla porodicama u pravnim procedurama?

Nakon toliko godina rada u socijalnoj zastiti sa jedne strane, ali i u zajednici sa druge strane, stekle su se mnoge poslovne veze kako sa institucijama tako i sa drugim organizacijama. Tako, vec duzi niz godina imamo odlicnu saradnju sa nekoliko organizacija koje se bave ljudskim pravima i neke od tih organizacija, koje zaposljavaju pravnike i jako cesto se susrecu sa problematikom koju im predocava romska zajednica, su se na dobrovoljnoj osnovi ponudile da pomognu oko pravnih pitanja vezanih za decu u zastiti. Takodje Manjinska Inicijativa u svojim redovima ima mlade obrazovane Rome i Romkinje i jedna aktivistkinja je zavrsila za administrativnog tehnicara i ona radi na prikupljanu dokumentacije ali i pisanju Zahteva i Zalbi nadleznim centrima za soc. rad.

Kakvi su dugoročni ciljevi Nacionalne manjinske organizacije u rešavanju ovog problema?

Manjinska Inicijativa ima vrlo jasan plan kako se odnosi izmedju sistema socijalne zastite i romske zajednice mogu unaprediti, a da stvarno bude u najboljem interesu deteta. Plan je kompleksan u dugorocan. Manjinska Inicijativa saradjuje sa razlicitim institucijama i organizacijama kako na nacionalnom tako i na evropskom i medjunarodnom nivou. Manjinska Inicijativa ima svoje strateske partnere sa kojima saradjuje i to su EPHA, Eurochild i REYN, ali i vodi grupu romskih strucnjaka u okviru socijalne zastite.

Jesu li postignuti neki konkretni rezultati ili poboljšanja u situaciji romske dece?

Postignuti su rezultati u nekim individualnim slucajevima, ali to je mikroplan, cilj je da se dese promene na nivou javnih politika i odnosa romske zajednice i sistema socijalne zastite. Te promene se isto desavaju, na mnogo nivoa od lokalnih do medjunarodnih desavaju se javne rasprave o tim temama, ali to je jedan dugorocan proces koji zahteva jos vece angazovanje same romske zajendice.

Kako zajednica reaguje na napore Nacionalne manjinske organizacije? Postoje li izazovi u komunikaciji ili podršci?

Manjinska Inicijativa ima niz primera dobrog zajednickog rada. Naradvno, to je dugorocan proces, jako tezak jer ulazi u najbolnije odnose u zajednici, a to su porodicni odnosi. Izazovi postoje, jer ono sto je sustinski vazno je uhvatiti diskriminaciju u samoj proceduri zastite, da bi se to desilo roditelji kojima je dete oduzeto treba da razumeju sam Zakon. Situacija stresa i straha u kojoj se ti roditelji nadju kada im je dete oduzeto jako cesto otezava razumevanje Zakona i procedura u samim tim tezava „lov na gresku“ u proceduri. Ipak, to su izazovi koji se prevazilaze u praksi jednim otvorenim odnosom clanova Manjinske Inicijative prema roditeljima koji se nadju u tako teskoj situaciji.

Kako Nacionalna manjinska organizacija pomaže porodicama u pravnim procedurama za povratak dece njihovim prirodnim roditeljima?

Svi roditelji koji imaju takva teska isksutva oduzimanja e ili lisavanja roditeljskog prava od strane CZSR mogu svu svoju dokumentaciju da dostave Manjinskoj inicijativi i nas tim ce tu dokumentaciju da pripremi i dostavi Pravnom timu iz nase partnerske organizacije koji ce razmotriti sve pravne mogucnosti kako bi se dete vratilo u porodicu, ako za to postoje pravne osnove. Ono sto je najvaznije je da nije bilo nasilja. Slucajevi dokazanog nasilja su nesto iza cega Manjisnka inicijativa ne moze da stane jer je protiv osnovnih nacela decjih rava i ljudskih prava.

Koji su planirani budući koraci Nacionalne manjinske organizacije u rešavanju problema oduzimanja romske dece?

Problem se ne resava od kraja. Usvojenje je kranja mere. Problem mora da se sagleda na pocetku, dakle sustina je u preventivnom radu u socijalnoj zastiti. To znaci jacati romsku zajednicu kako bi sto vise roditelja bilo osnazeno da uspesno ispunjava svoje roditeljske uloge, jer to jeste najbolji interes svakog deteta da zivi u svom domu sa svojim roditeljima, u svojoj zajednici. To je najbolje i za romsku decu, jer romska deca su deca kao i sva druga na svetu, treba im osim hrane i odece, skole i krova nad glavom, i puno ljubvai, topline, razumevanja, trebada ima mama i tata koji ih cuvaju i paze iznd svega. MI je tu na strani romske dece i romskih porodice.