Саботажа, заговор или несреќа?

Хеликоптерската несреќата во која загина  иранскиот претседател Ебрахим Раиси заедно со високи преставници на Иранската влада, предизвика различни шпекулации и теории на заговор.

Една од истакнатите теории сугерира дека несреќата била резултат на саботажа организирана од странски разузнавачки агенции, можеби Израел или САД. Оваа теорија е втемелена на тековните геополитички тензии и фактот дека Иран е вклучен во неколку регионални конфликти, што го прави цел на неговите противници .

Друга теорија претпоставува дека падот можеби бил обид на внатрешните политички ривали да го елиминираат Раиси. Сложениот политички пејзаж на Иран вклучува различни фракции, од кои некои може да се спротивстават на политиката на Раиси и неговите неодамнешни дипломатски потези, како што е неговата посета на Сирија, која беше поздравена како стратешка победа за Иран .

Иако не е точно теорија на заговор, постојат и сомневања дека официјалното објаснување за механички дефект или грешка на пилотот може да биде прикривање за понамерен чин. Оваа идеја произлегува од минатите инциденти каде што несреќите од висок профил имале основни причини кои првично беа прикриени од официјалните извештаи .

Со оглед на зголемената улога на сајбер способностите во современите конфликти, некои сугерираат дека системите на хеликоптерот можеле да бидат хакирани. Оваа теорија се усогласува со загриженоста за сајбер ранливостите во воената и критичната инфраструктура, нагласена со предупредувањата од различни одбранбени аналитичари и организации .

За потсетување, вчера на   19 мај 2024 година, хеликоптерот кој го превезуваше иранскиот претседател Ебрахим Раиси се урна во планинскиот регион на провинцијата Источен Азербејџан во Иран. Според иранските државни медиуми, во несреќата загинаа сите девет патници, вклучувајќи ги и претседателот Раиси и министерот за надворешни работи Хосеин Амир-Абдолахиан​ ​.

Хеликоптерот направил “тврдо приземјување” поради лошите временски услови и густа магла, што значително го отежнало спасувањето. Два други хеликоптери од конвојот на претседателот успешно стигнале до својата дестинација​ ​.

Спасувачките тимови работеа преку ноќ во тешки услови за да стигнат до местото на несреќата. И покрај обидите за спасување, вестите известуваат дека состојбата на местото на несреќата е многу лоша, со потврда дека хеликоптерот целосно изгорел при падот​ .

Соседните земји, вклучувајќи ги Саудиска Арабија, Ирак, Катар и Турција, понудија помош во спасувачките напори, а Европската комисија активираше сателитски служби за мапирање за да помогне во потрагата​ (Geo News)​.