Avdive andinelape 165 beršipe tromalipe e Romengoro tari esklavaža ko thagarutnipe Vlahia thaj Moldavia (avdisutni Romania). Aadava čipotingjape ano 20.02.1856 berš e krisea rtaro parlamenti ani Vlahia. Odoleske o 20 februari si anavkerdokomemorativnikano dive taro tro,malipe e romengoro. Taro 2014 berš ki Romania sine andi jekh vaver serija taro romano arti e poštakere markincencar. O kharane baši esklavaža nena šukar studirime thaj vi ko rošalipe taro sadžande. I majpuri hipoteza si so e Roma avena odori sar panle soldatiam kola so si viktorizirimem thaj dava anela sugeriribe kaj sine soldatia kola so našavgje o maribe thaj sine kerde esklavia. I ekslavaža e Romengiri sa 5 sieklia ( vekovi) taro 14 dži ko 19 sieklo. Isi diferetno kategoria taro esklavia no najpari si okoja kherutni ekslavaža. Lengi sine činavdo te keren pi pli dajakiri čib palo so ka oven sa marde. O darhalije taro akala kherutne esklavia avdive kherena sal romaniakiri čib. O esklavia na sine dikle sar manuša, ola šaj sa te oven bikime, torturime thaj mudarde. Akaja esklava ano akala thagarutnipe ano Dunaveskoro regioni sa sa majlungono taro ekslavaža e kalengoro ano KAT (USA), numa akava ladžaveskoro fakti si but zala andimo soske čudela kali nukta baši europakoro imaži. Civilizirimo paradoski si so e Roma našle andar i Vlahia pi Otamaniajkiri imperia te bi šaj sa te kurtullinen tari ekslavaža taro jugoskoro Dunav. O tromalipe tari esklavaža sa progresivnikano ano čaškaripe taro 19 zamani, interesno so patronia tario ekslavažia sine pokime tari them baši sako tromardo esklavi. Ano 1859 berš o numero taro tromarde esklavia sa baro. O sadžande pakjana so i Vlahija thaj i Moldavija sine ekonomsko athinale (zavisna) taro eskalvažengiri buti. Akaja seikelekiri eksplotacia e romansko themakiri panda pokinela e darhielae patronenge. I Lumia panda nane ki godi baši but vavera bipendžarde faktia baši Istoria e Romengiri.
Baši Euromapress
Orhan Tahir-Belgia
165 години од ослободувањето на ропството на Ромите од Романија
Денес се одбележува 165-годишнината од ослободувањето на Ромите од ропството во кнежевствата Валахија и Молдавија (денешна Романија). Тоа се случи на 20.02.1856 година со законот на парламентот Влашки. Затоа, 20 февруари е прогласен за ден на комеморација на ослободувањето на Ромите (Ziua Comemor ari Dezrobirii Romilor) од романскиот парламент на 11 март 2011 година Од тогаш тој се слави секоја година. По овој повод во 2014 година, во Романија беше издадена посебна серија of in Роми во романско сликарство ′ ′ поштенски марки. Причините за ропството што се случија во романските земји не се добро проучени и споровите во научните кругови. Најстарата хипотеза е дека Ромите доаѓаат таму како воени заробеници, што сугерира дека тие сигурно биле војници поразени од властите за време на одредена војна и се претвориле во робови, но немале моќ.историски податоци Ропството на Ромите траело 5 века од 14-ти до 19-ти век. Имало различни категории робови, а најтешка била состојбата на домашните робови. Ним им беше забрането да зборуваат на својот мајчин јазик во страв од физичко казнување. Потомците на овие домашни робови денес зборуваат само романски. На робовите се гледало како на работи, а не како на луѓе, тие можеле да бидат продадени, мачени, убивани. Ова ропство во кнежевствата на Дунав траеше подолго од ропството на црнците во Соединетите држави, но овој срамен факт денес се зборува и пишува малку затоа што фрла дамка на сликата за Европа ′ ′ Цивилизиран Парадоксот е тоа што Ромите полетале од Валахија кон Османлиската империја за да се спасат од ропството јужно од Дунав, тие биле слободни луѓе. Ослободувањето на робовите стана прогресивно во средината на 19 век, интересно е што сопствениците на робови беа обештетени од државата во пари за секој ослободен роб. Во 1859 година, бројот на ослободени робови бил 000.250 луѓе, или 7% од тогашната популација. Научниците веруваат дека кнежевствата на Валахија и Молдавија беа економски зависни од слободната ропска работа на Ромите. За оваа вековна експлоатација, романската држава сè уште не ги обештетила потомците на поранешните робови. Светот сè уште не е свесен за овој и за многу други непознати факти во историјата на Ромите во Европа.
За Еуромапрес
Орхан Тахир – Белгија
Discover more from EU Romapress
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
