21-to mart dive mujal i rasna diskriminacia

21-to mart bidžunkerelape ani lumia sar Internacionalno dive kontra o rasizmo, kana 69 džene našavgje piro dživdipe ki vrama taro pacifistikane demonstracie mujal o krisi taro aparthejd baši korkurutne lila ani Jugoini Afrikakiri Republika.

Ano 1966 berš o Generalno Khedipe taro Pašakerde nacie anavkergja akava dive sar andipa mangipaja te khedel sa e thema tari lumia te eliminirinel i rasno diskriminacia. Sebepi akava taro 21-to mart dži ko 28-to mart nišankerelape sar solidarnikano dive e džianeskoro mujal o rasizmo thaj i rasna diskriminacia.

O rasizmo ani istoria vi agjar isile institucionalno forma, ov si majbut ko thana kote so isi diferetno nacionalno manuša kote so legarelape sine i rasno segregacia thaj i rasno diskriminacija.

Ko sovreminikano sasuitnipe, o rasizmo si bi kompatibilno e principencar tari liberalno demokratia. Sar rezultati o institucionalno rasizsam si te pene ikavdo, numa dikaja so o rasistikane muvementia panda lena than ani sasti lumia.

Adaleske sako berš andinajamen so o manuša trebela te dživdinen ki phuv thj te oven krisime na sal baši pli rasa, jali kolori e kožakoro, numa baši piro karakteri.

O krisi baši činajbe e diskriminacijakoa regulirinela i fundavni ačavdin baši diskriminacia thaj o forme tari diskriminacia e krisea:

1 .O terminia“diskriminacia thaj diskriminatorsko tretmani nišankerena bilo savi bi džovapeskiri diskriminacia jali bi jekhatutno tretmani, ikaliba, limitiriba, thaj bi dejbe prioriteti e manušenge jali kupenge, vi agjar lengere familijake jali paše manušnege ko pravdo jali ko garavdo čini, mujal lengiri rasa,, kolori, tribuni, themutnipe, nacionalnost, etnikane darhie, čhib, religiaoro jali politikakoro preperutnipe, pol, leskoro indetiteti, sekusalnikani orientacia, socijalno preperutnipe, bijandipe, gentsko karakteristike, prandipaskoro statusi, beršipe, pala ki leskoro fizikakoro dikhibe jali korkorutne karakteristike.

O membro 3 taro akava krisi vakerela „Sako sile niami te ovel efikasno araklo taro sa o forme tari diskriminacia tari rig e tribunalendar thaj vavera institucie baši hakaja.

Vi agjar ano membro 4 taro akava kanuni vakerelape so „Sako trebela te ovele jekhatutno statusi thaj jekhatutni arakhin. Sako trebela te respektirinel o principia taro eliminiribe i diskriminacija.

21-ви март ден на борба против расната дискриминација

21 март се слави ширум светот како Меѓународен ден против расизмот, во спомен на 69 лица кои ги загубија своите животи за време на мирни демонстрации против законот за апартхејдот за лични документи, на 21 март 1960 година во Република Јужна Африка.

Во 1966 година, Генералното собрание на Обединетите нации го прогласи овој датум за празник со намера да ги обедини сите земји во светот за да се елиминира расната дискриминација. Соодветно на тоа, неделата од 21 март до 28 март, секоја година, се одбележува како недела на солидарност на народот и борба против расизмот и расната дискриминација.

Во историјата, расизмот исто така имаше институционална форма, тој се појави во мешани средини каде што се спроведуваше расна сегрегација и расна дискриминација. 

Во современото општество, расизмот се смета за некомпатибилен со принципите на либералната демократија. Како резултат, институционалниот расизам е скоро целосно отфрлен, но тоа не значи дека расистичките верувања сè уште не се присутни во светот. Затоа секоја година се потсетуваме дека секое човечко суштество треба и мора да живее во земја во која луѓето ќе бидат судени не врз основа на бојата на кожата, туку врз основа на нивниот карактер.

Законот за забрана на дискриминација ја регулира општата забрана за дискриминација, формите и случаите на дискриминација, како и постапките за заштита од дискриминација.
Во овој закон:
1) термините „дискриминација“ и „дискриминаторски третман“ означуваат каква било неоправдана дискриминација или нееднаков третман, односно изоставување (исклучување, ограничување или давање приоритет), во однос на лица или групи, како и на членови на нивните семејства или блиски лица , на отворен или прикриен начин, врз основа на раса, боја, потекло, државјанство, националност или етничко потекло, јазик, религиозни или политички убедувања, пол, родов идентитет, сексуална ориентација, имотна состојба, раѓање, генетски карактеристики, здравствена состојба, попреченост, брачен и семеен статус, убедување, возраст, изглед, членство во политички, синдикални и други организации и други реални или претпоставени лични карактеристики (во натамошниот текст: лични карактеристики);

Членот 3 од овој закон вели дека „Секој има право да биде ефикасно заштитен од сите форми на дискриминација од страна на надлежните судови и другите јавни органи на Република Србија. Странец во Република Србија, во согласност со меѓународните договори, ги има сите права загарантирани со Уставот и законот, освен правата што според Уставот и законот ги имаат само граѓаните на Република Србија. Забрането е остварување на правата утврдени со овој закон спротивно на целта за која се признаени или со намера да се негираат, кршат или ограничуваат правата и слободите на другите “.

„Секој е еднаков и ужива еднаков статус и еднаква правна заштита, без оглед на личните карактеристики. Секој е должен да го почитува принципот на еднаквост, односно забраната на дискриминација “- стои во член 4 од Законот за дискриминација.